Reisverhalen op ms Katsedyk 1968-1969

DE KATSEDYK  (laatste bewerking 11 nov 2012)
Klik op de foto's of plaatjes voor een vergroting
Mijn eerste schip bij de Holland Amerika Lijn augustus 1968. Maar niks geen groen-wit-groen om de schoorsteenpijp, nee het logo van de HWAL stond er op. De Katsedyk was vercharterd aan deze club (HSM of tewel de Klompen Lloyd, later opgenomen in het VNS concern) 

De Katsedyk in charter van de HWAL foto uit 1968

De flitsende poster van de HWAL uit die tijd met een --- "kust" bootje erop.

Volgens kantoor waren dat 6 weken reisjes uit en thuis Amsterdam dan een kustreisje Hamburg, Antwerpen Rotterdam van een weekje en dan weer 6 weken de reis op. Twee soorten reizen, midden West-Afrika of Angola.

We zouden nu eerst een kustreis maken vanuit Amsterdam en dan Dakar, Freetown, Abidjan, Point Noire, Luanda en Lobito dus een Angola reis.

Ik zou in het totaal 14 maanden op de Katsedyk verblijven als assistent wtk, 6 reizen naar West Afrika, maar dat wist ik toen aan het begin nog niet. Ik heb het er altijd erg naar mijn zin gehad. De kapitein was op mijn 1e reis dhr. van Balen, Hwtk dhr. Vermeulen (tante Betje), 2e wtk dhr. Scharrenborg, 3e wtk.Jan Verwey(Beertje), 4e wtk's Ferry Mandersloot en Dick de Deugd en drie ass.wtk's dus ik, Theo ? en Arie(?) van den Berg (is al overleden) Aan het begin voor de assistenten dubbele wachten om mij in te werken maar ik was een vlotte leerling dus na de kustreis werd ik ingedeeld bij 4e wtk Dick de Deugd in de 08:00-12:00/20:00-24:00 wacht. Ik zou het machinekamer bedrijf in een paar dagen moeten kennen en dat lukte ook. De kustreis duurde al langer dan het plan was omdat er in Hamburg gewacht moest worden op de langzamer varende xxx-kustboten (Gabonkust/Liberiakust etc.) om in het afvaartschema te passen.

Hamburg, Reeperbahn kwartier bij avond

Ach Hamburg, de Reeperbahn, de straat met de schuttingen, bij iedereen bekend, was dat niet de Silbersackgasse? Ik heb ik allemaal mogen ontdekken inclusief de diverse clubs, de telefoonbar, de Star Club, de tent waar de Beatles gespeeld hadden en nog veel meer van die duistere tenten. De Duitse marken vlogen er doorheen en dat heen en weer gependel met de "Jollen Führer" naar de Landungsbrücke was ook al een hele onderneming vooral als je op de palen in een van die vele havens van Hamburg lag afgemeerd. 

Het HWAL logo op de schoorsteen van de Katsedyk

Sommigen gingen ook naar het zeemanshuis waar je naar huis kon bellen, men gratis koffie schonk, TV kon kijken of biljarten. Ik moest mijn vrije tijd wel goed indelen want ik had ook nog een memoriaal bij te houden, tegenwoordig noemen ze dat een takenboek, 365 dagen lang om indien dit goedgekeurd werd door de examencommissie het VD diploma te verkrijgen. Dus elke dag een verhaaltje opschrijven wat voor werkzaamheden en reparaties er gedaan werden met een tekening of dwarsdoorsnede erbij. Elke zaterdagavond inleveren bij de Hwtk voor controle en een goedkeuringsparaafje.

Mijn hut (een 2 persoons leerling stuurlieden hut) lag aan bb zijde achteraan en de achter buurman was het stuurliedenkantoor en de nooddynamo kamer.

Deze nooddynamo werd altijd tijdens de zaterdagse werkzaamheden gestart en beproefd, een zeer luidruchtige Samofa diesel maar dan was ik toch op wacht dus daar had ik geen last van. Ik had meer last van dat stuurlieden kantoor in de havens want dan werd dat gebruikt door de stuwadoors voorlieden van de wal en die waren erg luidruchtig en de wandjes waren maar erg dun. De voor-buurman was een 2 persoons leerlingen hut wtk's nr 16 en die was leeg dus erg stil. Ik had de hut nr 15 voor mij alleen en de bovenkooi werd gebruikt als opbergplaats voor koffers en andere zaken die niet in de kast pasten. Verder een wastafel met spiegel, een bank en een bureautje met stoel. Twee ronde patrijspoorten om eventueel naar buiten te kijken. Het dek heette geloof ik het upperdek.

De dubbele hut nr 17 was eerst een 2 pers 4e stuurliedenhut maar die waren er in mijn tijd al lang niet meer dus was die ingedeeld voor wtk's maar stond eigenlijk altijd leeg. Werd gebruikt voor een aflos-wtk op de kustreizen. De electricienshut nr 18 werd alleen op een kustreis, als er een electricien aan boord was, gebruikt en tijdens een grote reis woonde de hofmeester er in met toestemming van de kapitein. Nr 19 was de pantry en dat was het domein van "bolle" Joop, een stevig geschapen kogelronde Limburger uit Maastricht, zwartig haar en een klein brilletje op, voor de ontbijtdienst en of nu winterkoud in Nrd Europa of bloedheet tropen was... altijd zweten. Ik kende hem niet anders dan in een kaki-broek en wit T-shirt maat tent en een zweetdoek om zijn hals. Hij verzorgde ook de koffie en thee met pikheet in de salon. Achteraf kan ik mij niet heugen dat die ooit een reis gemist heeft in mijn tijd aan boord, hij was ongehuwd en had alleen maar een zuster. Er waren nog 2 bedienden, een voor de staff (kapitein,1e stuurman en Hwtk) en een voor de rest van de officieren. De staff bediende heette ook Joop, een mager figuur met strak achterover gekamd zwart haar, een echte Rotterdammer en hij had altijd een oog listig dicht en het was een zeer slim mannetje en je moest hem wel goed in de gaten houden. En nu we toch de indeling van de accomodatie bekijken gaan we een dek hoger, het sloependek of te wel het bootdek.

Het domein van de stuurlui en de marconist. Nr 4 is de "eigenaarshut" een hut met toilet en bad waar soms wel eens een passagier in woonde.

Op dit dek kwamen wtk's niet zoveel alleen voor uitbetaling van geld als je de wal op wilde. De marconist deed ook dienst als betaalmeester.

We gaan weer een dek hoger en navigatie brugdek

Op dit deel was ook nog een hut verstopt voor 2 loodsen maar alleen in Afrika sliep daar soms een loods in en soms met familie een broer of zo. Boven op het stuurhuis was nog het schavotje, meestal bij tropische zon het domein van de 2e wtk Scharrenborg om bij te kleuren na de middagmaaltijd, nou ja bij te kleuren...? Meestal kwam die er knalrood weer vandaan. 

De bediendes riepen dan altijd.."zo meester, weer tegen de ketel gestaan"

Als je van het upperdek, het wtk domein, naar beneden ging dan kwam je op het A-dek, De accomodatie van de matrozen, bedienden, en olielieden.

En niet onbelangrijk het kombuis. Vroeger een kok en een 2e kok/bakker en nog een hulp, nu alleen maar een kok en soms roerde de hofmeester ook wel eens in een pan. Een hospitaal met 2 ziekenhuisbedden(nr3) plus een apotheek, gerund door de 2e stuurman en een messroom voor de onderofficieren maar die werd niet meer gebruikt en was nu een rommelhok en op slot. Op ander K-schepen had men daar soms een scheepsbar in gebouwd (oa. de Korendyk) De bootsman, hofmeester en kabelgast aten gewoon in de bemanningsmessroom (nr 6) veel gezelliger en zoveel bemanning was er ook niet meer aan boord. In 1962 zouden er op papier ongeveer 54 man bemanning aan boord zijn maar in 1968 hield het bij 28 hooguit 30 wel op. De meesten op dit dek hadden dan ook een 2 persoonshut voor zich alleen.

Nog maar een trap af naar beneden vanaf het A-dek naar het B-dek met naast de trap daar de 2 fankamers met verdampers voor de koel/vrieskamers in ruim 3, de twee luiken BB/SB naar het A-buitendek voor proviandering en machine kamer onderdelen transport naar de machinekamer. De tekening hieronder geeft de indeling weer.

In de brake kwam je het lawaai en de warmte van uit de machinekamer je al tegemoed en als je dan de altijd openstaande waterdichte deur van de MK. binnenstapte stond je op het koppenbordes en keek je tegen de klephefbomen aan.

Later ga ik wel weer verder met machinekamer enz. maar eerst verder met de kustreis vanaf Hamburg. Als de tijd rijp was gingen we vanaf de palen voor de kant en werd begonnen met laden voor Afrika. Meestal stukgoed en 2e hands auto's met of zonder schade, daar was toen al een levendige handel in. Ook vaak vrachtauto's (nieuw) van het merk Mercedes Benz. Dan werd ook definitief bekend wat voor reis het zou gaan worden dus deze keer Angola.

Van Hamburg naar Antwerpen. De ligplaats was toen nog aan de Scheldekaai op de rivier de Schelde zelf. Een prachtige kade,heette dat vroeger niet het schipperskwartier met veel kroegen en aanverwante zaken?  Ouderwetse walkranen op deze kade en vlak bij de stad zelf gelegen, ik denk nog geen kwartiertje wandelen en je stond midden in het centrum.

Antwerpen de scheldekaai

Als je er een zondag overlag was het geweldig om even Antwerpen in te lopen, veel winkeltjes open en de Antwerpenaren voltallig op straat om te wandelen of een koffie of een bolleke trappist te drinken op een van de vele terrasjes of in de kroegjes. Nee daar was niks mee om daar te liggen.

Vanaf Antwerpen weer naar Rotterdam meestal de Rijnhaven nog wat lading erbij en de grote reis kon beginnen. Wisselend was nog even langs Le Havre of Rouen en soms Bordeaux maar dat laatste was sporadisch het geval. 

En dan slingerend via de kust van Spanje/Portugal, dag Europa naar Dakar. 

Dakar kon je al uren voor aankomst ruiken op zee en die "riool lucht werd per uur meer.

Update was op 31-08-2014 en  WORDT VERVOLGD